BESANÇON, Fransa – Victor Hugo’nun heykeli, 2003’ten bu yana, beyaz sakalı düğümlenmiş, siyah takım elbisesi buruşmuş, yüzü cep saatine düşmüş, doğduğu yerin İnsan Hakları Yürüyüş Yolu’ndaki belediye binasının önünde dikiliyor.
Yıllar geçtikçe, renkli bronz solmaya başladı, kahverengi ve yeşile döndü, ta ki belediye başkanının ofisi yakın zamanda restorasyon yapması için bir uzman kiralayana kadar.
Ve işte o zaman, bir heykelin önemsiz gibi görünen yenilenmesi, Fransa’da ırk, kimlik ve ırksal adaletsizlik – Fransızların “le wokisme” dediği şey – hakkında Amerikan “uyandıran” fikirlerin ithali hakkında başka bir tartışmaya dönüştü.
Belediye binasının Facebook sitesi, heykelin renkleri seven ve “basit bronzlara” meraklı olmayan ünlü Senegalli heykeltıraş Ousmane Sow’un orijinal çalışmasını yansıtacak şekilde restore edildiğini duyurdu. Hugo’nun ten rengine odaklanan, bazıları olumlu, diğerleri kritik olan yorumlar geldi.
Bir yorumcu, “Victor Hugo’dan Morgan Freeman’a geçtik” diye yazdı.
Sıklıkla Senegal’in Auguste Rodin’i olarak anılan Bay Sow, 2016 yılında öldü. Besançon gazetesinden bir muhabir, Bay Sow’un Senegal’in başkenti Dakar’daki dul ortağı Béatrice Soulé’yi aradı.
Fransa’nın İsviçre sınırındaki Besançon, 19. yüzyıl yazarının doğduğu yerdir. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Heykelin “Ousmane’nin asla niyeti olmayan bir Siyah Victor Hugo’ya benzediğini” söyleyerek restorasyonun kusurlu olduğunu kabul etti.
Daha sonra The New York Times ile yaptığı bir röportajda Bayan Soulé, belki de fazla serbest konuştuğunu söyledi. “Asla söylememem gereken bir cümleydi,” dedi. “Ve bir barut fıçısı patlattı.”
Başka bir restorasyon girişiminden sonra, heykelin rengi, Bayan Soulé’nin “muhteşem” olarak kabul ettiği ve açık kahverengi tenli bir adamı yansıtan “orijinalinin tam bir kopyası” haline getirildi. Ancak karmaşık bir restorasyon sürecinin parçası olarak affedilebilecek olan – ve sessizce düzeltilen – hemen sosyal medya üzerinden çirkin, uzun süren bir savaşa çekildi.
Sağcı politikacılar, şehrin Yeşiller partili belediye başkanını politik olarak doğru görüşlerini tam anlamıyla bir Fransız kahramanına yansıtmaya çalışmakla suçladılar.
“#wokisme ve aptallık ne kadar ileri gidecek?” Merkez sağ parti Les Républicains’in senatörü Max Brisson, Twitter’da yazdı.
Ulusal radyo ve gazeteler hikayeyi aldı.
Belediye binasının santrali o kadar çok öfkeli çağrıyla doldu ki kapatıldı.
Belediye binasının ilk Facebook gönderisinden iki gece sonra, maskeli adamlar heykeli tahrip ederek Victor Hugo’nun yüzünü internette dedikleri şekliyle “güzel bir beyaz renge” boyadılar ve heykelin artık “gerçekten Fransız, gerçekten Besançon’dan” olduğunu eklediler. Yaptıkları işin fotoğrafının üzerine bir Kelt haçı ve “beyaz güç” kelimesini eklediler.
Bay Sow’un heykellerinin tahrif edilmesinden sonra L’Est Républicain gazetesinde manşetler. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
İki gün sonra, Bay Sow tarafından yaratılan başka bir heykelin yüzü – bu, “umudu” temsil etmek için savaş anıtının yanına dikildi – benzer şekilde beyaz boyayla tahrip edildi.
Belediye Başkanı Anne Vignot, belediye binasındaki Hugo heykelinin karşısındaki ofisinde yaptığı röportajda, “Göç ve ırkçılık temalarıyla ilgili olarak toplumumuzda bir hastalık, bir kriz anlamına geliyor” dedi. Heykelin yenilenmesinde sipariş vermenin ötesinde yer almadığını ve Fransa’da ırk ve kimlik tartışmalarının, savunulması gerektiğini düşündüğü idealleri reddetmek için nasıl silah haline getirildiğini hâlâ aklı başında buluyordu.
Ayrımcılığa karşı her zaman mücadele edeceğim” dedi. “Yani, benim için wokizm ayrımcılığa karşı mücadele ise, o zaman yeniden onaylıyorum, uyandım.”
Öte yandan, Fransa’da eleştirel ırk ve toplumsal cinsiyet teorilerinin kullanımına meydan okumak için kurulan Sömürgecilik ve Kimlik İdeolojileri Gözlemevi’nin eş yöneticisi Xavier-Laurent Salvador gibi kişiler var.
Gerçek tehlikenin aşırı sağ kanunsuzlar olmadığını, ancak bir hükümetin ırk merkezli görüşünü topluma empoze etme girişimleri olduğunu söyledi.
Université Sorbonne Paris Nord’da çağdaş edebiyat profesörü olan Bay Salvador, “Heykelleri kaldırmak yerine lekeliyoruz, zamana daha uygun bir şeye uymaları için yeniden boyuyoruz” dedi. “Sembolik bir şiddet”
Bay Sow’un Besançon’daki tahrif edilmiş diğer heykeli “Erkek ve Çocuk”. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Bay Salvador, belediye başkanı ve restoratörün, hem Bay Sow hem de Hugo’nun bağlı kaldığını söylediği, renk ve ırkın alakasız olduğu düşünülen ülkenin geleneksel evrenselci görüşünü saptırarak topluma ırk merkezli bir görüş empoze etmeye çalıştığına inandığını söyledi.
Ve siyasi fırtına onları durdurmuştu.
Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Batı ülkelerinin aksine, Fransa’daki heykeller, George Floyd’un 2020’de Minneapolis’te öldürülmesi ve ardından gelen “Siyahların Hayatı Değerlidir” protestolarının ardından asla devrilmedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bunun yerine ülkenin “tüm tarihimize berraklıkla bakacağını” belirterek fikri reddetti.
Bununla birlikte, birçok yüksek profilli entelektüel, akademisyen ve Bay Macron hükümetinin üyesi, kendisini renk körü olarak gören Fransız toplumunu zayıflatan ırk, toplumsal cinsiyet ve post-kolonyalizm hakkındaki ilerici sistemik teorileri içgüdüsel olarak reddetti.
Fransa’nın tahminlerine göre 500.000 kişinin ölümüne yol açan acımasız bir bağımsızlık savaşının ardından 60 yıl önce sona eren ülkenin Cezayir’deki sorunlu sömürge tarihi üzerinde uzmanlaşan, Besançon’da yaşayan bir tarihçi olan Fabrice Riceputi, “Sömürgeci tarihimizi inkar ediyoruz” dedi. 1,5 milyonu Cezayirliler tarafından.
Tarihçi Fabrice Riceputi, Besançon’daki ofisinde “Sömürgeci tarihimizi inkar ediyoruz” dedi. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
“Birini uyandırmak, tarihe yönelik tüm eleştirel bakışları, tüm ırkçılık karşıtı eylemleri tamamen diskalifiye etmenin bir yoludur ve bir cadı avına dönüşebilir” diye ekledi. “Ve bunu Besançon’da yapanlar gibi eylemleri şiddet içerebilecek küçük beyinleri meşrulaştırıyor.”
Pek çok kişi, tartışmanın Hugo’nun doğum yerine nasıl geldiğine ve özellikle bu heykeli hedef almasına şaşırdı.
Fransa’da Hugo kadar ünlü çok az yazar var. “Notre-Dame’ın Kamburu” ve “Sefiller”in 19. yüzyıl yazarı, İsviçre sınırına yakın bu şehirde doğdu. Babasının askeri alayı taşınana ve bir daha geri dönmeden önce sadece altı hafta kaldı. Yine de Besançon, Victor Hugo okullarına, bir Victor Hugo meydanına ad vererek, birçok Victor Hugo büstü ve heykeli dikerek ve doğduğu taş şehir evinde bir Victor Hugo müzesi açarak bu değerli altı haftadan yararlandı.
Orada Hugo, III. Napolyon döneminde 19 yıl boyunca ülkeden sürgün edilen ve köleler de dahil olmak üzere o dönemde sıklıkla dışlanan insanların özgürlükleri, özgürlükleri ve hakları için savaşan bir insan hakları savaşçısı olarak kutlanıyor. mahkumlar, kadınlar ve çocuklar.
Hugo’nun Besançon’daki Grande Rue’daki doğum yeri ve müzesi. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Müzenin kültürel ve bilimsel yöneticisi Lise Lézennec, “Bu siyasi fırtına, burada gösterdiğimiz Victor Hugo’nun tam tersiydi” dedi. “Uyanmanın tanımı ayrımcılığa karşı uyanmak ve buna karşı mücadele etmekse o zaman uyandı diyebiliriz.”
Bay Sow’un çalışmalarını çevreleyen tartışma hakkında ne yapacağı başka bir soru.
Hiçbir zaman Fransız vatandaşı olmadı, ancak Fransa’nın prestijli Güzel Sanatlar Akademisi’ne seçilen ilk Afrikalı oldu. Bundan çok önce, Senegal hala bir Fransız kolonisiyken, Dakar’ın işçi sınıfı mahallesinde büyüdü. Bay Sow, 20’li yaşlarının başında Paris’e ilk geldiğinde hiç parası yoktu ve kendisine polis karakollarında yatacak yerler ve fırıncılar tarafından kahvaltı teklif edildi.
“Hoş geldiniz diyarı olan bir Fransa biliyordu. Fransa’yı tutkuyla sevdi,” dedi Bayan Soulé, onun çalışmalarına adanmış bir müze kurduğu Dakar’dan. Heykeliyle ilgili kavga “onu rahatsız ederdi” diye ekledi, “ama başka şeylere yönelirdi.”
2016’da ölen Senegalli sanatçı Bay Sow, Fransa’nın prestijli Güzel Sanatlar Akademisi’ne atanan ilk Siyahi adamdı. Kredi… Xavier Leoty/Agence France-Presse — Getty Images
Restorasyonu gerçekleştiren bronz patina ve restorasyon uzmanı Carlos Alves Ferreira, bronza renk katma sürecinin, pigmentli bakır nitrat solüsyonu üzerine boya yaparken birçok aşamada metalin kaynak makinesiyle ısıtılmasını gerektirdiğini açıkladı. Titizdir ve genellikle bir atölyenin mahremiyetinde yapılır.
Bay Ferreira, Bayan Soulé’ye ilk çalışmasının fotoğraflarını e-posta ile gönderdiğini ve siyasi fırtına patlak verdiğinde onun onayını beklediğini söyledi. Bu yüzden tekrar yapmak için geri döndü.
“Ousmane Sow ile 20 yıl çalıştım. Renkler, kimliğinin bir parçasıydı” dedi Bay Ferreira. “Ona ihanet etmek istemedim.”
Bir hafta sonra, Bay Ferreira’nın üzerinde çalıştığı başka bir Hugo heykeli şehrin Güzel Sanatlar ve Arkeoloji Müzesi’ne teslim edildi. Bu seferki kasaba kahramanı tamamen çıplaktı ve tamamen geleneksel siyah bronzdan yapılmıştı. Fransız heykeltıraş Auguste Rodin tarafından yapılmıştır. Kargaşa yoktu.
Besançon Güzel Sanatlar ve Arkeoloji Müzesi’nde Auguste Rodin tarafından Hugo’nun çıplak bir fotoğrafı. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Bay Ferreira, “Beyaz bir Fransız heykeltıraş olan Rodin’e saldırmadılar,” dedi. “Victor Hugo’yu tamamen çıplak yapabilirdi. Ama Victor Hugo’yu insan gibi gösteren Senegalli bir heykeltıraş, bunun bir heykel olmadığını düşünüyorlar.”
Bay Sow’un Hugo heykeline zarar veren failler tutuklandı. Besançon savcısı Étienne Manteaux, yerel üniversitede öğrenci olan iki gencin aşırı sağcı öğrenci grubu Cocarde Étudiante’nin liderleri olduğunu söyledi. Irkçı saiklerle kamu malına zarar vermekle suçlanıyorlar. Vandalizmi kabul etseler de yaptıklarının ırkçı bir eylem olduğuna inanmıyorlar. Bay Manteaux, “Karar verecek olan Besançon mahkemesi olacak” dedi.
Bay Sow’un ikinci heykeline zarar verdiği için kimse tutuklanmadı.
Tutuklamaların ardından, restorasyon hakkında yorum yapanların çok azı sosyal medyada ırkçılığı kınadı.
“Şimdi söyleyeyim, bu korkunç. Son derece kınanabilir” dedi Bay Salvador, bir röportajda, adamların hapse girmesi gerektiğini ekledi.
Bay Sow’un son restorasyonundan sonra Hugo heykeli. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Geçenlerde güneşli bir öğleden sonra, birçok insan Hugo’nun son halini hayranlıkla izlemek ve önünde fotoğraf çekmek için İnsan Hakları Yürüyüş Yolu’nda durdu.
Bay Ferreira tekrar döndükten sonra, zaman geçtikçe cep saatine bakarken yüzü biraz daha aydınlandı.
Ayaklarının dibine ünlü mektuplarından bir satır oyulmuştur. “Köleliği kınıyorum” diye başlıyor, “Aşırı yoksulluğu kovalıyorum. Cehaleti öğretirim, hastalığı tedavi ederim. Geceyi aydınlatırım.”
“Nefretten nefret ediyorum” ile biter.
Tom Nouvian araştırmaya katkıda bulundu.
-
Yıllar geçtikçe, renkli bronz solmaya başladı, kahverengi ve yeşile döndü, ta ki belediye başkanının ofisi yakın zamanda restorasyon yapması için bir uzman kiralayana kadar.
Ve işte o zaman, bir heykelin önemsiz gibi görünen yenilenmesi, Fransa’da ırk, kimlik ve ırksal adaletsizlik – Fransızların “le wokisme” dediği şey – hakkında Amerikan “uyandıran” fikirlerin ithali hakkında başka bir tartışmaya dönüştü.
Belediye binasının Facebook sitesi, heykelin renkleri seven ve “basit bronzlara” meraklı olmayan ünlü Senegalli heykeltıraş Ousmane Sow’un orijinal çalışmasını yansıtacak şekilde restore edildiğini duyurdu. Hugo’nun ten rengine odaklanan, bazıları olumlu, diğerleri kritik olan yorumlar geldi.
Bir yorumcu, “Victor Hugo’dan Morgan Freeman’a geçtik” diye yazdı.
Sıklıkla Senegal’in Auguste Rodin’i olarak anılan Bay Sow, 2016 yılında öldü. Besançon gazetesinden bir muhabir, Bay Sow’un Senegal’in başkenti Dakar’daki dul ortağı Béatrice Soulé’yi aradı.
Fransa’nın İsviçre sınırındaki Besançon, 19. yüzyıl yazarının doğduğu yerdir. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Heykelin “Ousmane’nin asla niyeti olmayan bir Siyah Victor Hugo’ya benzediğini” söyleyerek restorasyonun kusurlu olduğunu kabul etti.
Daha sonra The New York Times ile yaptığı bir röportajda Bayan Soulé, belki de fazla serbest konuştuğunu söyledi. “Asla söylememem gereken bir cümleydi,” dedi. “Ve bir barut fıçısı patlattı.”
Başka bir restorasyon girişiminden sonra, heykelin rengi, Bayan Soulé’nin “muhteşem” olarak kabul ettiği ve açık kahverengi tenli bir adamı yansıtan “orijinalinin tam bir kopyası” haline getirildi. Ancak karmaşık bir restorasyon sürecinin parçası olarak affedilebilecek olan – ve sessizce düzeltilen – hemen sosyal medya üzerinden çirkin, uzun süren bir savaşa çekildi.
Sağcı politikacılar, şehrin Yeşiller partili belediye başkanını politik olarak doğru görüşlerini tam anlamıyla bir Fransız kahramanına yansıtmaya çalışmakla suçladılar.
“#wokisme ve aptallık ne kadar ileri gidecek?” Merkez sağ parti Les Républicains’in senatörü Max Brisson, Twitter’da yazdı.
Ulusal radyo ve gazeteler hikayeyi aldı.
Belediye binasının santrali o kadar çok öfkeli çağrıyla doldu ki kapatıldı.
Belediye binasının ilk Facebook gönderisinden iki gece sonra, maskeli adamlar heykeli tahrip ederek Victor Hugo’nun yüzünü internette dedikleri şekliyle “güzel bir beyaz renge” boyadılar ve heykelin artık “gerçekten Fransız, gerçekten Besançon’dan” olduğunu eklediler. Yaptıkları işin fotoğrafının üzerine bir Kelt haçı ve “beyaz güç” kelimesini eklediler.
Bay Sow’un heykellerinin tahrif edilmesinden sonra L’Est Républicain gazetesinde manşetler. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
İki gün sonra, Bay Sow tarafından yaratılan başka bir heykelin yüzü – bu, “umudu” temsil etmek için savaş anıtının yanına dikildi – benzer şekilde beyaz boyayla tahrip edildi.
Belediye Başkanı Anne Vignot, belediye binasındaki Hugo heykelinin karşısındaki ofisinde yaptığı röportajda, “Göç ve ırkçılık temalarıyla ilgili olarak toplumumuzda bir hastalık, bir kriz anlamına geliyor” dedi. Heykelin yenilenmesinde sipariş vermenin ötesinde yer almadığını ve Fransa’da ırk ve kimlik tartışmalarının, savunulması gerektiğini düşündüğü idealleri reddetmek için nasıl silah haline getirildiğini hâlâ aklı başında buluyordu.
Ayrımcılığa karşı her zaman mücadele edeceğim” dedi. “Yani, benim için wokizm ayrımcılığa karşı mücadele ise, o zaman yeniden onaylıyorum, uyandım.”
Öte yandan, Fransa’da eleştirel ırk ve toplumsal cinsiyet teorilerinin kullanımına meydan okumak için kurulan Sömürgecilik ve Kimlik İdeolojileri Gözlemevi’nin eş yöneticisi Xavier-Laurent Salvador gibi kişiler var.
Gerçek tehlikenin aşırı sağ kanunsuzlar olmadığını, ancak bir hükümetin ırk merkezli görüşünü topluma empoze etme girişimleri olduğunu söyledi.
Université Sorbonne Paris Nord’da çağdaş edebiyat profesörü olan Bay Salvador, “Heykelleri kaldırmak yerine lekeliyoruz, zamana daha uygun bir şeye uymaları için yeniden boyuyoruz” dedi. “Sembolik bir şiddet”
Bay Sow’un Besançon’daki tahrif edilmiş diğer heykeli “Erkek ve Çocuk”. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Bay Salvador, belediye başkanı ve restoratörün, hem Bay Sow hem de Hugo’nun bağlı kaldığını söylediği, renk ve ırkın alakasız olduğu düşünülen ülkenin geleneksel evrenselci görüşünü saptırarak topluma ırk merkezli bir görüş empoze etmeye çalıştığına inandığını söyledi.
Ve siyasi fırtına onları durdurmuştu.
Amerika Birleşik Devletleri ve diğer Batı ülkelerinin aksine, Fransa’daki heykeller, George Floyd’un 2020’de Minneapolis’te öldürülmesi ve ardından gelen “Siyahların Hayatı Değerlidir” protestolarının ardından asla devrilmedi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bunun yerine ülkenin “tüm tarihimize berraklıkla bakacağını” belirterek fikri reddetti.
Bununla birlikte, birçok yüksek profilli entelektüel, akademisyen ve Bay Macron hükümetinin üyesi, kendisini renk körü olarak gören Fransız toplumunu zayıflatan ırk, toplumsal cinsiyet ve post-kolonyalizm hakkındaki ilerici sistemik teorileri içgüdüsel olarak reddetti.
Fransa’nın tahminlerine göre 500.000 kişinin ölümüne yol açan acımasız bir bağımsızlık savaşının ardından 60 yıl önce sona eren ülkenin Cezayir’deki sorunlu sömürge tarihi üzerinde uzmanlaşan, Besançon’da yaşayan bir tarihçi olan Fabrice Riceputi, “Sömürgeci tarihimizi inkar ediyoruz” dedi. 1,5 milyonu Cezayirliler tarafından.
Tarihçi Fabrice Riceputi, Besançon’daki ofisinde “Sömürgeci tarihimizi inkar ediyoruz” dedi. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
“Birini uyandırmak, tarihe yönelik tüm eleştirel bakışları, tüm ırkçılık karşıtı eylemleri tamamen diskalifiye etmenin bir yoludur ve bir cadı avına dönüşebilir” diye ekledi. “Ve bunu Besançon’da yapanlar gibi eylemleri şiddet içerebilecek küçük beyinleri meşrulaştırıyor.”
Pek çok kişi, tartışmanın Hugo’nun doğum yerine nasıl geldiğine ve özellikle bu heykeli hedef almasına şaşırdı.
Fransa’da Hugo kadar ünlü çok az yazar var. “Notre-Dame’ın Kamburu” ve “Sefiller”in 19. yüzyıl yazarı, İsviçre sınırına yakın bu şehirde doğdu. Babasının askeri alayı taşınana ve bir daha geri dönmeden önce sadece altı hafta kaldı. Yine de Besançon, Victor Hugo okullarına, bir Victor Hugo meydanına ad vererek, birçok Victor Hugo büstü ve heykeli dikerek ve doğduğu taş şehir evinde bir Victor Hugo müzesi açarak bu değerli altı haftadan yararlandı.
Orada Hugo, III. Napolyon döneminde 19 yıl boyunca ülkeden sürgün edilen ve köleler de dahil olmak üzere o dönemde sıklıkla dışlanan insanların özgürlükleri, özgürlükleri ve hakları için savaşan bir insan hakları savaşçısı olarak kutlanıyor. mahkumlar, kadınlar ve çocuklar.
Hugo’nun Besançon’daki Grande Rue’daki doğum yeri ve müzesi. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Müzenin kültürel ve bilimsel yöneticisi Lise Lézennec, “Bu siyasi fırtına, burada gösterdiğimiz Victor Hugo’nun tam tersiydi” dedi. “Uyanmanın tanımı ayrımcılığa karşı uyanmak ve buna karşı mücadele etmekse o zaman uyandı diyebiliriz.”
Bay Sow’un çalışmalarını çevreleyen tartışma hakkında ne yapacağı başka bir soru.
Hiçbir zaman Fransız vatandaşı olmadı, ancak Fransa’nın prestijli Güzel Sanatlar Akademisi’ne seçilen ilk Afrikalı oldu. Bundan çok önce, Senegal hala bir Fransız kolonisiyken, Dakar’ın işçi sınıfı mahallesinde büyüdü. Bay Sow, 20’li yaşlarının başında Paris’e ilk geldiğinde hiç parası yoktu ve kendisine polis karakollarında yatacak yerler ve fırıncılar tarafından kahvaltı teklif edildi.
“Hoş geldiniz diyarı olan bir Fransa biliyordu. Fransa’yı tutkuyla sevdi,” dedi Bayan Soulé, onun çalışmalarına adanmış bir müze kurduğu Dakar’dan. Heykeliyle ilgili kavga “onu rahatsız ederdi” diye ekledi, “ama başka şeylere yönelirdi.”
2016’da ölen Senegalli sanatçı Bay Sow, Fransa’nın prestijli Güzel Sanatlar Akademisi’ne atanan ilk Siyahi adamdı. Kredi… Xavier Leoty/Agence France-Presse — Getty Images
Restorasyonu gerçekleştiren bronz patina ve restorasyon uzmanı Carlos Alves Ferreira, bronza renk katma sürecinin, pigmentli bakır nitrat solüsyonu üzerine boya yaparken birçok aşamada metalin kaynak makinesiyle ısıtılmasını gerektirdiğini açıkladı. Titizdir ve genellikle bir atölyenin mahremiyetinde yapılır.
Bay Ferreira, Bayan Soulé’ye ilk çalışmasının fotoğraflarını e-posta ile gönderdiğini ve siyasi fırtına patlak verdiğinde onun onayını beklediğini söyledi. Bu yüzden tekrar yapmak için geri döndü.
“Ousmane Sow ile 20 yıl çalıştım. Renkler, kimliğinin bir parçasıydı” dedi Bay Ferreira. “Ona ihanet etmek istemedim.”
Bir hafta sonra, Bay Ferreira’nın üzerinde çalıştığı başka bir Hugo heykeli şehrin Güzel Sanatlar ve Arkeoloji Müzesi’ne teslim edildi. Bu seferki kasaba kahramanı tamamen çıplaktı ve tamamen geleneksel siyah bronzdan yapılmıştı. Fransız heykeltıraş Auguste Rodin tarafından yapılmıştır. Kargaşa yoktu.
Besançon Güzel Sanatlar ve Arkeoloji Müzesi’nde Auguste Rodin tarafından Hugo’nun çıplak bir fotoğrafı. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Bay Ferreira, “Beyaz bir Fransız heykeltıraş olan Rodin’e saldırmadılar,” dedi. “Victor Hugo’yu tamamen çıplak yapabilirdi. Ama Victor Hugo’yu insan gibi gösteren Senegalli bir heykeltıraş, bunun bir heykel olmadığını düşünüyorlar.”
Bay Sow’un Hugo heykeline zarar veren failler tutuklandı. Besançon savcısı Étienne Manteaux, yerel üniversitede öğrenci olan iki gencin aşırı sağcı öğrenci grubu Cocarde Étudiante’nin liderleri olduğunu söyledi. Irkçı saiklerle kamu malına zarar vermekle suçlanıyorlar. Vandalizmi kabul etseler de yaptıklarının ırkçı bir eylem olduğuna inanmıyorlar. Bay Manteaux, “Karar verecek olan Besançon mahkemesi olacak” dedi.
Bay Sow’un ikinci heykeline zarar verdiği için kimse tutuklanmadı.
Tutuklamaların ardından, restorasyon hakkında yorum yapanların çok azı sosyal medyada ırkçılığı kınadı.
“Şimdi söyleyeyim, bu korkunç. Son derece kınanabilir” dedi Bay Salvador, bir röportajda, adamların hapse girmesi gerektiğini ekledi.
Bay Sow’un son restorasyonundan sonra Hugo heykeli. Kredi… The New York Times için Andrea Mantovani
Geçenlerde güneşli bir öğleden sonra, birçok insan Hugo’nun son halini hayranlıkla izlemek ve önünde fotoğraf çekmek için İnsan Hakları Yürüyüş Yolu’nda durdu.
Bay Ferreira tekrar döndükten sonra, zaman geçtikçe cep saatine bakarken yüzü biraz daha aydınlandı.
Ayaklarının dibine ünlü mektuplarından bir satır oyulmuştur. “Köleliği kınıyorum” diye başlıyor, “Aşırı yoksulluğu kovalıyorum. Cehaleti öğretirim, hastalığı tedavi ederim. Geceyi aydınlatırım.”
“Nefretten nefret ediyorum” ile biter.
Tom Nouvian araştırmaya katkıda bulundu.
-