ahmetbeyler
New member
Günümüzde şimdi her insanın en az bir adet e-posta hesabı bulunuyor. En sıradaninden yola çıkarsak bir toplumsal medya uygulamasına yahut bir internet sitesine kaydolmak için bile e-posta adresi gerekebiliyor. Bu usul işlerde daha sık kullanılan ve ömrümüzde değerli yeri olan e-postanın, anlık ileti uygulamalarında da olduğu üzere temel fikrinde göndericinin iletilerini alıcıya göndermek yatıyor.
E-posta teknolojisinin temelinde anlık bildiri teknolojisinin fikriyle birebir şey yatsa da nasıl oluyor da postalar anlık bildirilere göre daha geç iletiliyor? Daha evvel hiç bunun üzerinde düşünmüş müydünüz? Haydi daima birlikte e-posta mesajlarının, anlık bildirilere nazaran daha geç iletilmesindeki niçinine bakalım.
ilk vakit içinderda, postaneye mektup bırakmaya benzeyen e-postanın çalışma mantığını anlamak gerekiyor.
E-postanızı birine göndermeye çalıştığınızda, e-posta alıcıya ulaşmadan art tarafta biroldukca teknik süreç yapılıyor. Bu süreçlere özetlemek gerekirse değinecek olursak; “e-posta gönder” düğmesine bastığınızda Gmail, Outlook yahut kullandığınız rastgele bir e-posta istemcisi birinci vakit içinderda giden sunucusuna bağlanıyor. Giden sunucu gönderenin ayrıntılarını doğruluyor ve bildirisi göndermek üzere giden kuyuruğuna yerleştiriyor. İlişki kurulduğunda karşı tarafın sunucusuna ileti gönderiliyor. Bu durumu sıradan bir örnekle anlatmak gerekirse, postaneye gidip mektup bırakmaya veya kargo şubesine gidip kargo bırakmaya benzetebiliriz.
Sürecin devamında ise e-posta alıcı sunucuya ulaştığında alıcı sunucu e-posta adresini denetim ediyor, spam ve virüs denetimlerinde bulunuyor (Bu denetimler e-posta istemcisine bakılırsa değişir.) ve alıcının gelen kutusuna bırakıyor. Alıcı, posta kutusunu yenilediğindeyse istemci yeni bir şey var mı diye denetim ediyor ve iletiyi alıcının e-posta gelen kutusuna bırakıyor.
E-posta’nın çalışma mantığına baktık da anlık bildirinin mantığına bakmayalım mı?
Anlık mesajlaşmanın başka irtibat çeşitlerinden farkı gerçek vakitli bir tabiata sahip olmasıdır. Günümüzde anlık iletileşme imkanı sağlayan; WhatsApp, Telegram, BİP hatta Twitter’in DM özelliği üzere kullanıcıların tercihlerine göre kullanabileceği düzinelerce iletileşme uygulaması var. Bu iletileşme uygulamaları dünyanın dört bir yanından insanın her gün milyonlarca insanın birbireleriyle bağlantı kurmasını sağlıyor.
Bir iletileşme uygulamasını kullandığınızda karşıdaki bireyle aranızda direkt, yani yüz yüze bakıyormuş üzere bir ilişki oluşuyor. Uygulamanın merkezi sunucusu kimin çevrim içi olduğunu belirliyor, çevrim içi olan her insanın IP adresini sizin makinenize iletiyor. Bu sayede birine ileti gönderdiğinizde merkezi sunucu doğrudan sizi alıcının makinesine bağlıyor ve akabinde gerçek vakitli olarak bildiri gönderilme imkanını sağlıyor. Bu yüzden “çevrim içi” olmanın olumlu ve olumsuz yanları bulunuyor.
Anlık iletileşme uygulamaları, gönderici ve alıcı birebir uygulamayı kullandığı için süratli çalışıyor, birebir sunucuda işlendiği için e-postalara nazaran ortadaki sürat farkı burada başlamaya başlıyor.
Peki bu hız farkı nereden kaynaklanıyor? Biraz daha temelleri birleştirelim.
E-postaların alıcıya ulaşmasında dakikalar hatta saatler sürmesinin altında yatan en temel niye bir dizi sunucuyla çalışmak üzere tasarlanmış olmalarıdır. Anlık mesajların tersine, e-postalar alıcının gelen kutusuna düşmedilk evvel birkaç lokasyon içinde doluşmak zorundadır. E-posta depola ve ilet modeline bakılırsa çalışıyor, mesajlar alıcıya teslim edilene kadar sunucuda depolanıyor.
E-posta işleyişinin sunucu yedekleri üzere bir avantajı da vardır yani mesaj esnasında bir sunucu çökerse, mesaj yedek sunucuya gönderiliyor. E-posta teslim edilmezse sunucular birkaç sefer daha iletiyi gönderme denemesi yapar. Yani e-posta sistemi hiç bir vakit anında mesaj gönderecek biçimde tasarlanmamıştır. bir daha de günümüzde e-posta altyapıları süratli mesaj alışverişi için ağır gelişmeler yaşadı fakat bu gelişmelere karşın bir daha de gecikmeler yaşanıyor.
Anlık iletileşme servisleriyse gerçek zamanlı olacak biçimde tasarlanmıştır, bu niçinle göndericinin bildirisi alıcıya teslim edilmezse onu unutur ve yoluna devam eder. Anlık bildiri programları bildirisi göndermek için e-posta servislerinin tersine iletisi yenidendan göndermek için uğraşmazlar. Bu niçinle her zaman e-postalar anlık iletiler kadar süratli değildir.
Kaynaklar: Zoho, Science ABC, Ask Leo
E-posta teknolojisinin temelinde anlık bildiri teknolojisinin fikriyle birebir şey yatsa da nasıl oluyor da postalar anlık bildirilere göre daha geç iletiliyor? Daha evvel hiç bunun üzerinde düşünmüş müydünüz? Haydi daima birlikte e-posta mesajlarının, anlık bildirilere nazaran daha geç iletilmesindeki niçinine bakalım.
ilk vakit içinderda, postaneye mektup bırakmaya benzeyen e-postanın çalışma mantığını anlamak gerekiyor.
E-postanızı birine göndermeye çalıştığınızda, e-posta alıcıya ulaşmadan art tarafta biroldukca teknik süreç yapılıyor. Bu süreçlere özetlemek gerekirse değinecek olursak; “e-posta gönder” düğmesine bastığınızda Gmail, Outlook yahut kullandığınız rastgele bir e-posta istemcisi birinci vakit içinderda giden sunucusuna bağlanıyor. Giden sunucu gönderenin ayrıntılarını doğruluyor ve bildirisi göndermek üzere giden kuyuruğuna yerleştiriyor. İlişki kurulduğunda karşı tarafın sunucusuna ileti gönderiliyor. Bu durumu sıradan bir örnekle anlatmak gerekirse, postaneye gidip mektup bırakmaya veya kargo şubesine gidip kargo bırakmaya benzetebiliriz.
Sürecin devamında ise e-posta alıcı sunucuya ulaştığında alıcı sunucu e-posta adresini denetim ediyor, spam ve virüs denetimlerinde bulunuyor (Bu denetimler e-posta istemcisine bakılırsa değişir.) ve alıcının gelen kutusuna bırakıyor. Alıcı, posta kutusunu yenilediğindeyse istemci yeni bir şey var mı diye denetim ediyor ve iletiyi alıcının e-posta gelen kutusuna bırakıyor.
E-posta’nın çalışma mantığına baktık da anlık bildirinin mantığına bakmayalım mı?
Anlık mesajlaşmanın başka irtibat çeşitlerinden farkı gerçek vakitli bir tabiata sahip olmasıdır. Günümüzde anlık iletileşme imkanı sağlayan; WhatsApp, Telegram, BİP hatta Twitter’in DM özelliği üzere kullanıcıların tercihlerine göre kullanabileceği düzinelerce iletileşme uygulaması var. Bu iletileşme uygulamaları dünyanın dört bir yanından insanın her gün milyonlarca insanın birbireleriyle bağlantı kurmasını sağlıyor.
Bir iletileşme uygulamasını kullandığınızda karşıdaki bireyle aranızda direkt, yani yüz yüze bakıyormuş üzere bir ilişki oluşuyor. Uygulamanın merkezi sunucusu kimin çevrim içi olduğunu belirliyor, çevrim içi olan her insanın IP adresini sizin makinenize iletiyor. Bu sayede birine ileti gönderdiğinizde merkezi sunucu doğrudan sizi alıcının makinesine bağlıyor ve akabinde gerçek vakitli olarak bildiri gönderilme imkanını sağlıyor. Bu yüzden “çevrim içi” olmanın olumlu ve olumsuz yanları bulunuyor.
Anlık iletileşme uygulamaları, gönderici ve alıcı birebir uygulamayı kullandığı için süratli çalışıyor, birebir sunucuda işlendiği için e-postalara nazaran ortadaki sürat farkı burada başlamaya başlıyor.
Peki bu hız farkı nereden kaynaklanıyor? Biraz daha temelleri birleştirelim.
E-postaların alıcıya ulaşmasında dakikalar hatta saatler sürmesinin altında yatan en temel niye bir dizi sunucuyla çalışmak üzere tasarlanmış olmalarıdır. Anlık mesajların tersine, e-postalar alıcının gelen kutusuna düşmedilk evvel birkaç lokasyon içinde doluşmak zorundadır. E-posta depola ve ilet modeline bakılırsa çalışıyor, mesajlar alıcıya teslim edilene kadar sunucuda depolanıyor.
E-posta işleyişinin sunucu yedekleri üzere bir avantajı da vardır yani mesaj esnasında bir sunucu çökerse, mesaj yedek sunucuya gönderiliyor. E-posta teslim edilmezse sunucular birkaç sefer daha iletiyi gönderme denemesi yapar. Yani e-posta sistemi hiç bir vakit anında mesaj gönderecek biçimde tasarlanmamıştır. bir daha de günümüzde e-posta altyapıları süratli mesaj alışverişi için ağır gelişmeler yaşadı fakat bu gelişmelere karşın bir daha de gecikmeler yaşanıyor.
Anlık iletileşme servisleriyse gerçek zamanlı olacak biçimde tasarlanmıştır, bu niçinle göndericinin bildirisi alıcıya teslim edilmezse onu unutur ve yoluna devam eder. Anlık bildiri programları bildirisi göndermek için e-posta servislerinin tersine iletisi yenidendan göndermek için uğraşmazlar. Bu niçinle her zaman e-postalar anlık iletiler kadar süratli değildir.
Kaynaklar: Zoho, Science ABC, Ask Leo